AFM waarschuwt: starters op lange termijn kwetsbaar

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) waarschuwt voor het risico van regelingen die de leencapaciteit van woningkopers vergroten. In het bijzonder de starterslening.

Dat meldt de toezichthouder in hun rapport Trendzicht dat dinsdag werd gepresenteerd. Een aantal trends vergroot volgens de AFM de kans dat huishoudens in de praktijk hogere kredietverplichtingen aangaan dan verantwoord is.

Sinds 2014 neemt het aantal huishoudens met risico op een restschuld bij verkoop van de woning weliswaar af, vooral door de stijgende huizenprijzen, maar het aandeel woningkopers dat (bijna) maximaal leent, stijgt ook. Dat geldt met name voor koopstarters.

Mogelijkheden in knellende markt

De AFM waarschuwt dat andere leningen – zoals de studieschuld en bijvoorbeeld ook contracten voor ‘private lease’ – niet voldoende worden meegewogen. Starters zijn daardoor, in combinatie met regelingen als de starterslening, op de lange termijn kwetsbaar. Een te ruime interpretatie van de norm op dit moment kan tot problemen in de toekomst leiden, schrijft de AFM in het rapport.

In een knellende markt zijn er naast prikkels ook mogelijkheden voor ‘strategisch gedrag’ van hypotheekaanvragers om meer krediet aan te vragen dan volgens de standaard hypothecaire leennorm verstrekt zou mogen worden, waarschuwt de toezichthouder. Er zijn aanwijzingen dat koopstarters van deze mogelijkheden gebruik maken om een woningaankoop te (kunnen) financieren. Circa 14 procent geeft aan hun studieschuld te verzwijgen bij het aanvragen van een hypothecaire lening.

Onvoorziene ontwikkelingen

In 2021 wil de AFM onderzoeken in welke gevallen deze trends risico’s met zich meebrengen voor consumenten. De potentiële kwetsbaarheid van koopstarters in de huidige economische omgeving vergt daarbij bijzondere aandacht.

Overigens moet het rapport wel ‘met enige bescheidenheid’ worden gelezen, zegt bestuursvoorzitter Laura van Geest. “Vorig jaar besteedden we in Trendzicht immers geen woord aan een pandemie of scenario waarin de economie met 9% in een kwartaal zou krimpen.

Deze onvoorziene ontwikkelingen lijken overigens vooral te versterken wat al gaande is. Zo lijkt de coronaschok de terugkeer naar een hogere rente een paar jaar te hebben uitgesteld en de digitalisering te versnellen.”

Deze week bereikte de hypotheekrente opnieuw een laagterecord.

  Bron: https://www.vastgoedactueel.nl/afm-waarschuwt-starters-op-lange-termijn-kwetsbaar/