ABN Amro: afname groei bouwproductie door oorlog

De bouwsector krijgt als gevolg van de oorlog in Oekraïne mogelijk te maken met uitstel van projecten. De verwachte groei van de bouwproductie daalt daardoor dit jaar van 2,5% naar 1,5%.

De materiaalkosten stijgen snel, waardoor opdrachtgevers nieuwe projecten zullen uitstellen of zelfs geheel annuleren. Op de kortere termijn krijgt de bouw te maken met vertragingen door tekorten aan chips, hout en staal.

Dat schrijven economen van ABN Amro in de Sectorprognoses 2022-2023. Daarin analyseren de economen van de bank de gevolgen van de oorlog voor diverse sectoren van de Nederlandse economie.

Gevolgen hoge energieprijzen

Het rapport schetst een somber beeld van de nabije toekomst, vooral door de hoge energieprijzen. De bank verwacht dat de prijzen voor gas en elektriciteit in ieder geval tot de lente van 2023 niet of nauwelijks zullen dalen.

In 2019 bedroegen de energiekosten van bouwmaterialenproducenten
gemiddeld 3,5% van hun omzet. Bij de productie van onder meer asfalt, glas en bakstenen is dat nog hoger. De gestegen gasprijzen zullen deze producenten doorberekenen aan hun afnemers, zoals bouwgroothandels, aannemers en installateurs.
De bouwers proberen de gestegen kosten eveneens door te berekenen aan hun opdrachtgevers, maar dat is niet altijd mogelijk.

Van de bouwbedrijven zegt 48,1% te verwachten dat zij een groot deel van de gestegen kosten kunnen doorberekenen aan hun opdrachtgevers. Een groep van 43% denkt echter maar een klein deel te kunnen doorberekenen en 8,6 procent verwacht dit in het geheel niet te kunnen.

Tekst loopt door onder grafiek

De hogere bouwkosten hebben met name effect op nieuwe bouwopdrachten. Opdrachtgevers die worden geconfronteerd met hogere kosten zullen vaker nieuwe opdrachten uitstellen in de hoop dat de bouwkosten over een tijd weer gaan dalen. Dit kan leiden tot een verlaging van de bouwproductie in het tweede helft van het jaar, stellen de economen van ABN Amro.

Productie toegenomen in februari

In de maand februari zijn zowel de productie als de werkvoorraad van bouwbedrijven licht gestegen. Dat blijkt uit de meest recente conjunctuurmeting van het Economisch Instituut voor de bouw (EIB). De helft van de bedrijven gaf in februari aan een stagnatie te zien in de hoeveelheid werk in de orderportefeuille. De meeste bouwbedrijven geven tevens aan dat ze verwachten dat de kosten de komende maanden zullen stijgen.

Tekort bouwmaterialen

De vraag naar de diensten van bouwers is momenteel nog wel hoog. De bouw eindigde 2021 sterk met 2,4% groei, terwijl ABN AMRO na het derde kwartaal slechts 1%groei verwachtte.

Het aantal afgegeven vergunningen voor de woningbouw steeg met 9% in 2021, het hoogste aantal in tien jaar. Daarnaast heeft minister De Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening de ambitie uitgesproken snel 100.000 woningen per jaar te willen gaan bouwen. Er is overigens twijfel of die ambitie haalbaar is.

Op de kortere termijn krijgt de bouw echter te maken met vertragingen bij bouwprojecten. Veel bouwbedrijven vrezen tekorten aan staal, hout en benzine/diesel, zo blijkt uit een enquête van Bouwend Nederland. Dit is met name het gevolg van de verstoorde toevoerlijnen van en naar Oekraïne en Rusland.

Stikstof

Ook de stikstofproblematiek blijft de sector parten spelen. De provincie Overijssel heeft in februari de handel in stikstofrechten ten behoeve van bouwprojecten stilgelegd omdat er grote vraagtekens zijn bij de juridische houdbaarheid daarvan. Een aantal bouwprojecten is daarom al stopgezet. Minister Van der Wal van Natuur en Stikstof komt pas in het najaar met een allesomvattend stikstofplan.

Marges vastgoedinvesteerders

De stijgende bouwkosten raken de marges van vastgoedinvesteerders. Van de bedrijven actief in de verhuur van en handel in onroerend goed denkt 84% dat zij hun hogere kosten niet of slechts voor een klein deel kunnen doorberekenen aan hun klanten, aldus ABN Amro.

  Bron: https://vastgoedactueel.nl/abn-amro-afname-groei-bouwproductie-door-oorlog/