Helpdesk: Rookmelders vanaf 1 juli verplicht

Lastige praktijkproblemen, wie kent ze niet? Onze Vastgoed-helpdesk geeft antwoord. Deze keer: de nieuwe verplichting om ook bestaande woningen te voorzien van rookmelders.  

door Dorine van Kesteren

________________________________________________________________________

Casus: Per 1 juli 2022 is het verplicht om ook bestaande woningen te voorzien van rookmelders. Wat houdt deze nieuwe wet- en regelgeving in de praktijk in? Aan welke eisen moeten rookmelders voldoen? In welke ruimtes moeten ze straks worden geplaatst? En hoe zit het met VvE’s en verhuurde woningen?

________________________________________________________________________

Het aantal woningbranden is de afgelopen jaren gestegen: in 2020 werden er volgens het Verbond van Verzekeraars 66.657 woningbranden gemeld; een jaar eerder waren dat er nog 64.879. Tussen 2008 en 2017 kwamen in ons land jaarlijks gemiddeld 31 mensen om het leven door woningbranden. Toch had in 2018 slechts iets meer dan 72% van de Nederlanders een rookmelder in huis, blijkt uit gegevens van de rijksoverheid.

In nieuwbouwhuizen en renovatieprojecten zijn rookmelders al verplicht sinds 2003. Brandweer Nederland lobbyt al jaren voor uitbreiding van deze verplichting naar bestaande woningen. De meeste slachtoffers van woningbrand vallen ’s nachts door het inademen van rook. Door álle woningen in ons land op iedere etage te voorzien van een rookmelder, kan het aantal dodelijke slachtoffers omlaag naar 18, blijkt uit risicoanalyses.

Daarom heeft het kabinet het Bouwbesluit gewijzigd en verplicht gesteld om ook in bestaande huizen rookmelders op te hangen. Dit was overigens niet alleen een wens van de brandweer, maar ook van gemeenten en de Nederlandse Brandwondenstichting. Als ingangsdatum geldt 1 juli 2022.

Vluchtroute

Rookmelders moeten aan het plafond worden gehangen – rook stijgt op – en minstens 50 centimeter vanaf de muur of een hoek. In woningen met meerdere bouwlagen moet er straks op elke verdieping met een verblijfsruimte minimaal één goedwerkende melder hangen. Elke ruimte waar een vlucht- of verkeersroute naar de uitgang doorheen loopt, moet voorzien zijn. Komt iedere (slaap)kamer uit op dezelfde vluchtroute,  een centrale hal of overloop bijvoorbeeld? Dan volstaat het om alleen in de hal of overloop een rookmelder op te hangen.

Elke ruimte waar een vlucht- of verkeersroute naar de uitgang doorheen loopt, moet voorzien zijn van een rookmelder

Het is anders als de vluchtroute door meerdere ruimtes voert. Denk bijvoorbeeld aan een appartement waar de bewoners vanuit hun slaapkamer via de woonkamer de gang bereiken. Dan moet er in zowel de woonkamer als de gang een rookmelder komen. Let op: als de zolder in een woning in open verbinding staat met het trappenhuis, moet ook de zolder worden voorzien van een rookmelder.

Rookmelders onderling koppelen

In nieuwbouwwoningen moeten de melders voldoen aan de NEN 2555. Dit houdt in dat de melder een CE-keurmerk heeft, is aangesloten op het elektriciteitsnet en beschikt over een tweede energiebron (accu). In woningen die zo groot zijn dat niet overal wordt voldaan aan de vereiste geluidsniveaus (65dB in verblijfsruimtes, 75dB in slaapkamers), moeten de verschillende melders onderling (draadloos) worden gekoppeld. Dat betekent dat ze allemaal tegelijk afgaan als de eerste begint te piepen bij brand.

De eisen bij bestaande woningen zijn minder streng (de Europese norm EN 14604). Ook hier is een CE-keurmerk verplicht, maar aansluiting op netstroom niet: een rookmelder met batterijen of een accu is prima. De melders hoeven niet te worden gekoppeld en er gelden ook geen minimale geluidsniveaus.

Op de markt zijn allerlei rookmelders verkrijgbaar, maar het is belangrijk te bedenken dat niet ieder apparaat een CE-keurmerk heeft. Over het algemeen gaan rookmelders tien jaar mee; na die tijd worden de rookdetectiecellen slechter. Een melder met deze levensduur kost inclusief batterijen gemiddeld €30.

Tegenwoordig zijn er ook slimme rookmelders, die zorgen dat bewoners bij brand worden gebeld of een bericht krijgen op hun smartphone

Tegenwoordig bestaan er ook zogeheten slimme rookmelders. Die geven niet alleen een signaal bij brand, maar zorgen bijvoorbeeld ook dat de bewoners worden gebeld of een bericht krijgen op hun smartphone of tablet. Ze krijgen dan meteen te zien op welke locatie het probleem zich voordoet. Slimme melders kunnen ook zo worden ingesteld dat de mantelzorger een berichtje krijgt. Een andere optie is om de rookmelders niet alleen intern te koppelen, maar ook aan de melders in andere huizen en straten in de buurt. Zo kunnen buurtgenoten ingrijpen als bewoners niet thuis zijn bij een brandmelding.

Zorgplicht verhuurder

Eigenaren van bestaande woningen zijn zelf verantwoordelijk voor het plaatsen van rookmelders die voldoen aan de eisen. Ook het onderhoud (zorgen dat de melders stofvrij blijven, op tijd de batterijen vervangen en de melders regelmatig testen) is hun verantwoordelijkheid. Bij woningen die worden verkocht, zal bij de bouwkundige keuring blijken of er voldoende rookmelders aanwezig zijn die op de juiste plaats hangen.

Verhuurders hebben een zorgplicht: het ligt op hun weg om te zorgen dat de huurwoning voldoet aan de bouw- en veiligheidsregels. In de praktijk zal het er vaak op neerkomen dat de verhuurder de huurder attendeert op de verplichting een of meerdere rookmelders op te hangen. De huurder kiest vervolgens het type en koopt, plaatst en onderhoudt ze. De aanschafkosten zijn voor de verhuurder, die daarna ook moet checken of de melders daadwerkelijk zijn geplaatst.

In VvE’s moeten alle individuele eigenaren in hun eigen woning (een) rookmelder(s) ophangen. Die verplichting is er dus niet voor de gemeenschappelijke ruimtes en gangen!

Bewustwording

De wetswijziging is een stap voorwaarts, maar volgens deskundigen is er nog veel meer nodig voor brandveiligheid. Uit onderzoek van Brandweer Nederland blijkt dat opgehangen rookmelders lang niet altijd ook echt wérken. Het komt regelmatig voor dat mensen melders op de verkeerde plek hangen of nooit meer controleren of de batterijen nog werken. Dit vraagt bewustwording bij huiseigenaren en huurders over de risico’s en gevaren van brand en het belang van juiste plaatsing en onderhoud van rookmelders.

Daarnaast zijn aanvullende maatregelen nodig, zeker voor risicogroepen zoals ouderen en kwetsbare mensen. Zo zou het enorm helpen als het wordt toegestaan om liften te gebruiken als vluchtweg; deze moeten dan brandwerend worden gemaakt en voorzien van een voorportaal. Ook deugdelijke elektrische installaties, een veilig rookgasafvoerkanaal van de CV-ketel en goede bouwkundige afscheidingen van de woningen van de buren – zodat een brand niet doorslaat – zijn essentieel. Bij de controle van deze laatste zaken kunnen makelaars zeker een rol spelen.

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Chris Vugts van vb&t Brandveiligheid & Milieu.

 

  Bron: https://vastgoedactueel.nl/helpdesk-rookmelders-vanaf-1-juli-verplicht/