Woningcorporaties: meer flexibele woningen voor spoedzoekers

Meer corporaties

In de afgelopen vijf jaar ontwikkelde één op de vijf corporaties tijdelijke woningen, de helft verwacht dat in de komende vijf jaar te doen. Die keuze is deels noodgedwongen: de druk op de woningmarkt in een aantal regio’s vraagt om snelle oplossingen voor spoedzoekers. Tijdelijke woningen worden ook gebruikt als wisselwoningen bij renovaties. Overigens kiest bijna drie van de tien corporaties bewust niet voor tijdelijke woningen; zij richten zich uitsluitend op permanente woningen. ‘Waarom tijdelijk bouwen terwijl de behoefte permanent is?’, hanteren zij als principieel argument.

Geschikte locaties schaars

De beschikbaarheid van locaties is een belemmering om de productie te versnellen, net als bij permanente woningen. Twee derde van de corporaties heeft op het moment geen locaties voor tijdelijke woningen. De verhuurders hebben wel plannen voor de komende jaren: de helft wil ‘flexwoningen’ bouwen. Maar in zowel 2017 als 2018 bleef de teller op zo’n 1500 per jaar steken. Over vorig jaar zijn nog geen gegevens beschikbaar. Meer dan de helft van de corporaties zegt in de enquête dat ze kunnen versnellen als die locaties er wel zijn. De ambitie (Aedes-agenda 2020-2023) is om te groeien naar 10.000 tijdelijke flexibele woningen per jaar.

Financiële haalbaarheid

Over tijdelijke flexibele woningen hoeft geen verhuurderheffing meer te worden betaald. Dat helpt om projecten financieel haalbaar te krijgen. Ook is de maximale duur voor plaatsing verlengd van tien naar vijftien jaar. Maar de investeringen zijn hoog en er is geen garantie dat de woningen later verkocht of verplaatst kunnen worden. Zekerheid daarover helpt; dan is een tweede, of zelfs derde, exploitatie mogelijk. Nog maar 6 procent van de corporaties heeft echter afspraken over herplaatsen.

De grondprijs van gemeenten is vaak te hoog om tijdelijke woningen haalbaar te maken. De exploitatietermijn is veel korter en gemeenten hebben nog lang niet altijd een grondprijs die daarop is aangepast. Er is subsidie van het ministerie van Binnenlandse Zaken beschikbaar om flexwonen te bevorderen.

Procedures

Tijdelijke flexibele woningen zijn een optie om locaties te benutten die tijdelijk beschikbaar zijn voordat ze een andere bestemming krijgen. Het voordeel daarvan vervalt echter als de procedures voor tijdelijke woningen (bijna) even lang duren. Ook komt het voor dat gemeenten en nutsbedrijven moeite hebben de infrastructuur en openbare ruimte tijdig in orde te maken. En het is niet altijd duidelijk of tijdelijke woningen die verplaatst worden, opnieuw aan het dan geldende bouwbesluit moeten worden getoetst.