Gemeenten rekken starterslening op ondanks negatief advies toezichthouders
Terwijl toezichthouders zich zorgen maken dat starters steeds meer lenen voor de aankoop van een huis, stellen gemeenten nieuw geld beschikbaar. Ze verruimen de starterslening. Dat blijkt uit een inventarisatie van het FD.
Door de voorwaarden voor startersleningen te versoepelen, willen gemeente schaarse koophuizen toegankelijk houden voor mensen met lagere inkomens. Toezichthouders en experts vrezen juist dat jonge kopers hierdoor nog meer risico’s lopen en dat huizenprijzen zo verder stijgen.
“We moeten niet doen alsof de starterslening een feestje is en starters er vrolijk mee gaan overbieden.”
Paul van Weezel Errens van de SVN
Ruim dertig gemeenten verruimden starterslening
Zeker dertig gemeenten verruimden de afgelopen maanden de mogelijkheden voor het verstrekken van de starterslening, blijkt uit de inventarisatie van het FD. Huizenkopers kunnen zo’n extra lening aanvragen als de prijs van een koopwoning boven hun maximale hypotheekbedrag ligt. Het gemeentekrediet van vaak tienduizenden euro’s moet het gat tussen de hypotheek en de aankoopprijs overbruggen.
Woonwethouder Lelystad: ‘Starterslening maximaal oprekken’
Gemeenten kiezen er nu vaak voor om de normen op te rekken omdat de huizenprijzen sneller zijn gestegen. Onder meer Rotterdam, Haarlemmermeer en Leiden hebben de pot geld voor de regeling vergroot, leenbedragen opgevoerd of de maximale woningwaarde waarvoor starters zo’n extra krediet kunnen aanvragen, verhoogd.
“We rekken de starterslening maximaal op om zoveel mogelijk mensen een kans te geven”, zegt woonwethouder Adam Elzakalai (VVD) van Lelystad. “Want de woningmarkt is aan het droogkoken en starters zijn daar de dupe van.”
Lelystad wil de starterslening, voor zowel bestaande woningen als nieuwbouw, verruimen naar huizen tot €325.000. Dat is de maximale grens, omdat deze huizen dan nog net onder de NHG-grens vallen. In meerdere gemeenten kunnen kopers de starterslening al aanvragen voor deze koopsom.
Artikel gaat verder onder de afbeelding
Ook in @gem_Lelystad zijn te weinig koopwoningen voor starters! Wij zijn dus blij met de verruiming van de starterslening in #Lelystad en de aandacht van de @raadvanlelystad voor realisatie van starterswoningen in het nieuwe Stationsgebied!@danielkoerhuishttps://t.co/lrWt4n8DtJ
— VVD Lelystad (@VVDLelystad) July 26, 2021
Rabobankeconoom: ‘Dit levert amper extra huizen op’
“Dit is op termijn onhoudbaar”, vindt woningmarkteconoom Nic Vrieselaar van Rabobank. De verruimde startersleningen zijn volgens hem tekenend voor overheidsbeleid gericht op het oplossen van het probleem van dure huizen met meer krediet. “Zo pomp je steeds meer geld in de woningmarkt. Dat levert amper extra huizen op, maar leidt wel tot steeds hogere prijzen en stijgende woonlasten.”
Lees ook: Rabo-econoom: schaf ‘douceurtjes’ op de woningmarkt af
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandsche Bank (DNB) keerden zich al eerder tegen opgerekte leennormen. Toezichthouders zien dat vooral jonge huishoudens zich voor de aankoop van een huis diep in de schulden steken, terwijl Nederland wereldwijd al behoort tot de landen met de hoogste hypotheekschuld.
Gemeenten enthousiast
Toch wordt de starterslening populairder. In de eerste helft van dit jaar werd al voor €53 miljoen aan leningen uitgegeven tegenover €66 miljoen in heel 2020. Het gemiddelde leenbedrag kwam in het tweede kwartaal van dit jaar voor het eerst sinds 2011 uit boven de €30.000, blijkt uit cijfers van uitvoeringsinstantie SVN.
“We moeten niet doen alsof de starterslening een feestje is en starters er vrolijk mee gaan overbieden”, zegt Paul van Weezel Errens van de SVN. “Het is een extra lening om de financiering rond te kunnen krijgen die je gaat terugbetalen als dat op basis van je inkomen kan. Starters zijn zich daarvan bewust. Voor hen is het een tijdelijke extra steun in de rug.”
‘Starterslening een soort lokkertje’
De gemeente Krimpen aan den IJssel wil de regeling zelfs openstellen voor politieagenten, zorgverleners en leraren die buiten de gemeentegrenzen wonen, maar zich in Krimpen willen vestigen. “Het is daarmee tevens een soort lokkertje om voor Krimpense instellingen te gaan werken”, zegt wethouder Hugo van der Wal (SGP).
Artikel gaat verder onder de afbeelding
Het college van Krimpen aan den IJssel heeft de raad de nieuwe Verordening Starterslening 2021 aangeboden. Met de Starterslening kunnen starters op de Krimpense woningmarkt tegen gunstige voorwaarden extra lenen bóvenop een hypotheek. Hierdo… https://t.co/ttWF4m38NZ…
— Krimpen a/d IJssel (@gemkadij) June 24, 2021
Hypotheek via de gemeente
Naast de uitbreiding van de starterslening nemen lokale en regionale overheden ook andere opvallende maatregelen. Zo onderzoekt de gemeente Den Haag of het zélf hypotheken kan uitgeven aan mensen met lagere inkomens.
De provincies Gelderland en Noord-Holland en de gemeente Ede denken na over grondconstructies. Zo wil Gelderland de grond onder nieuwbouwhuizen aankopen. Dat moet dan leiden tot een lagere huizenprijzen, omdat kopers alleen de stenen kopen en de grond huren. Zij betalen dan wel erfpacht aan de overheid, boven op hun hypotheeklasten.
“Gelderland wil grond onder huizen kopen zodat deze betaalbaar worden.”
Dit klinkt heel erg mooi, echter is dit enkel symptoombestrijding en niet de aanpak van het echte probleem. Iets met ‘own nothing’…https://t.co/JsBSFevv9T
— Madelon Vos (@MadelonVos__) July 19, 2021
