Nieuwbouwplannen te duur, niet realistisch en zelfs boterzacht

14 maart 202314 maart 2023 Vastgoednieuws

In aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen wordt er veel gepraat over nieuwbouw. Provincies hebben daar een centrale rol in, maar uit rapporten van het Economisch Instituut voor de Bouw en Bouwend Nederland blijkt dat die nieuwbouwplannen te ambitieus zijn. Daarnaast zeggen ontwikkelaars dat sommige partijen tot wel de helft van hun bouwplannen moeten staken.

In dit artikel

Neprom: terugval tot wel 50% bij sommige bouwers
EIB-rapport ‘Regionale bouweconomie’: ambities provincies niet realistisch
Vergunningenstop in Noord-Brabant
Bouwend Nederland noemt nieuwbouwplannen boterzacht
In Zeeland lukt het wel

Nieuwbouw van woningen zakt dit jaar fors in, veel meer dan eerder werd geschat. Bouwkosten en hypotheekrente zijn zo hoog geworden dat sommige partijen zelfs de helft van hun plannen moeten staken. Dat zeggen ontwikkelaars tegen het journalistiek platform Pointer van KRO-NCRV. Nieuwe rapporten van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) en Bouwend Nederland zijn eveneens weinig hoopgevend over de nieuwbouwplannen. Dit ondanks de nieuwe woondeals die zijn gesloten.

‘Terugval tot 50% bij sommige leden’

Desirée Uitzetter, voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Projectontwikkeling Maatschappijen Neprom, was zondagavond 12 maart te gast in de uitzending van Pointer op NPO2. “Het gaat om een terugval tot 50% bij sommige leden”, zegt Uitzetter. De organisatie merkt de problemen door het hele land. “De bouwproductie gaat de komende jaren echt fors afnemen.” Neprom doelt hierbij op nieuwbouw die in principe morgen zou kunnen beginnen. Maar zaken als cement, bakstenen en dakpannen stegen de laatste twee jaar sterk in prijs en ook de grond voor woningbouw is duur. Tegelijk kunnen mensen door de sterk gestegen hypotheekrente minder betalen voor een huis.

De Neprom baseert haar verwachtingen op het onderzoek Monitor Nieuwe Woningen 2022 en op een enquête onder haar leden, die in februari werd uitgevoerd. Het blijkt dat in 2022 slechts 20.000 nieuwbouwkoopwoningen aan particulieren werden verkocht, tegen 36.000 in 2021. Neprom vreest op basis van de enquête dat het totaal aantal verkochte nieuwbouwwoningen aan particulieren in 2023 verder daalt naar slechts 15.000. Kortom, een halvering ten opzichte van het reguliere niveau.

We zijn begonnen met #pointer. Het Rijk belooft 900.000 nieuwe huizen, maar in de praktijk valt het ene na het andere bouwproject stil. Nu op @NPO2 pic.twitter.com/jimovyRLBY

— Pointer (KRO-NCRV) (@pointer_kroncrv) March 12, 2023

Door het hele land dreigen bouwplannen in de koelkast te verdwijnen. In Apeldoorn viel de komst van hoge woontorens stil, in Diemen is een deel van een nieuwbouwwijk voorlopig geschrapt. En in Den Haag is het al een half jaar onzeker of er twee grote woontorens komen met betaalbare huizen. Naar schatting van vastgoedadviseur Capital Value raken zelfs 40.000 huizen vertraagd.

EIB: Woningbouwambities provincies ambitieus maar niet haalbaar

In het rapport ‘Regionale bouweconomie’ concludeert het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) dat de provincies ambitieuze biedingen hebben gedaan aan het kabinet. Realisatie van deze doelen komt neer op een productie van 100.000 woningen per jaar. Voor acht van de twaalf provincies betekent dit een duidelijke stijging ten opzichte van de huidige productie. Echter; vooralsnog tekent deze stijging van de nieuwbouw zich niet af en dreigt er eerder stagnatie of terugval, aldus het EIB.

Een belangrijk aandachtspunt voor de toekomst ligt volgens het bureau bij de kwaliteit van de woningbouwplannen. Het leeuwendeel van de woningbouwplannen in de provincies betreft zogeheten zachte plannen; plannen die nog niet in bestemmingsplannen zijn opgenomen. Daarnaast bestaat de planvoorraad in toenemende mate uit complexe (binnenstedelijke) locaties die lastig te realiseren zijn. Deze problemen doen zich in veel provincies voor, maar vooral in de Randstad.

Artikel gaat verder onder de grafiek

Vergunningenstop in Noord-Brabant

Op korte termijn zorgt de stikstofproblematiek ervoor dat veel nieuwbouwplannen vertraging oplopen of zelfs stilvallen. Zoals in Noord-Brabant, waar de provincie begin maart besloot om geen vergunningen meer te verstrekken voor bouwprojecten die leiden tot extra neerslag van stikstof in Natura 2000-gebieden. In Teteringen (gemeente Breda), ligt de bouw van 550 woningen stil. Zo’n honderd bouwprojecten in Noord-Brabant krijgen voorlopig helemaal geen vergunning.

Vergunningenstop ‘doodzonde’

Daan Quaars is wethouder stedelijke ontwikkeling in Breda. Hij noemt de vergunningenstop van de provincie ‘doodzonde’ en wijst op een nog leeg weiland waar de woningen van ‘Woonakker’ zouden komen. “In 2026 konden de eerste bewoners hier terecht. Dit besluit leidt tot ongelooflijke vertraging.” Ralph Frins, universitair hoofddocent omgevingsrecht aan Tilburg University, verwacht dat ondanks alle bezwaren uit het bedrijfsleven de situatie landelijke navolging krijgt.

Artikel gaat verder onder de afbeelding

.@EIBnl onderzocht grootste uitdagingen voor bouw. In Noord-Brabant/Limburg willen inwoners een huis met tuin, maar provincie plant hoogbouw in het centrum. “Niet alleen tegen de voorkeur bewoners, maar duurt ook langer”, aldus @HvanEijndhoven. https://t.co/rvO67Z22jp

— Koninklijke Bouwend Nederland (@BouwendNL) March 13, 2023

Bouwend Nederland: nieuwbouwplannen boterzacht

Ook Bouwend Nederland is kritisch. Volgens de vereniging voor bouwbedrijven zijn de nieuwbouwplannen in Groningen, Friesland en Drenthe voor het overgrote deel boterzacht. Ongeveer twee derde van de plannen zit nog in de ideeënfase. Dat houdt in dat een groot deel van de bestemmingsplanprocedures nog doorlopen moet worden om tot onherroepelijke bestemmingsplannen (harde plannen) te komen. Kiezers in Overijssel en Gelderland zoeken andersoortige woningen dan de bestuurders van diezelfde provincies willen bouwen. De vereniging presenteerde gisteren haar onderzoek in aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen.

Zeeland: het kan dus wel

Zeeland is de positieve uitzondering. De provincie ligt goed op koers om tot 2030 het aantal huizen te bouwen dat minister De Jonge vraagt. Goede samenwerking tussen provincie, gemeenten en bouwers is de sleutel voor succes. Dat zegt Jos Lukasse, verenigingsmanager van Bouwend Nederland in Zeeland. “Zeeland laat zien wat de kracht van samenwerking is”, zegt Lukasse trots. “Tot 2030 moeten er in de provincie 16.500 nieuwe woningen bijkomen. Dat zijn er jaarlijks zo’n 1.800. We realiseren nu al een kleine 1.600 per jaar.”

Lees ook: ‘Woningtekort 400.000 in 2025’

Bron: https://vastgoedactueel.nl/nieuwbouwplannen-te-duur-niet-realistisch-en-zelfs-boterzacht/