Veel belangstelling voor Transformatiefaciliteit: 6.000 woningen erbij
De Transformatiefaciliteit, de regeling die bijdraagt aan het transformeren van oude fabrieksterreinen en leegstaande winkelpanden tot woningen, is een succes. Met in totaal €58 miljoen worden naar verwachting zo’n 27 projecten ondersteund, goed voor zo’n 6.000 woningen.
Dat blijkt uit een rapport van het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVn), dat de regeling uitvoert en het bijbehorende fonds beheert.
Jaarlijks leveren transformaties gemiddeld 10.000 woningen op en daarmee vormen ze een belangrijk onderdeel bij het aanpakken van het woningtekort. Met name in de eerste fase van de ontwikkeling, komen partijen geregeld geld tekort. Kansrijke projecten komen vaak niet van de grond, wanneer banken in de planvormingsfase de ontwikkelkosten van zulke projecten niet voorfinancieren. Het betreft een revolverend fonds, waarbij projecten hun bijdrage later terug betalen. Daardoor kunnen in de toekomst nog veel meer projecten gebruik maken van het fonds.
Transformatiefaciliteit
Het ministerie van BZK heeft in 2019 €38 miljoen beschikbaar gesteld voor de Financieringsfaciliteit Binnenstedelijke Transformatie, kortweg de Transformatiefaciliteit. Eerder dit jaar is het vermogen met €20 miljoen uitgebreid naar 58 miljoen. Het fonds verwacht in de tweede helft van 2021 de eerste aflossingen (inclusief rente) van in totaal ongeveer € 6 mln. Dankzij deze aflossing komt er weer geld beschikbaar voor de financiering van nieuwe projecten. Zo houdt de regeling zichzelf in stand. De Transformatiefaciliteit wordt beheerd en verstrekt door het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn).
“De komende jaren moeten er veel woningen worden bijgebouwd, maar de ruimte is schaars”, zegt demissionair minister Ollongren van Binnenlandse Zaken. “Kansrijke projecten blijven vaak liggen door een tekort aan voorfinanciering. Dankzij deze lening hebben projectontwikkelaars nu wel het geld om oude bedrijfslocaties geschikt te maken voor woningbouw. Daarmee leveren ze een belangrijke bijdrage aan het oplossen van het woningtekort in Nederland.”
Nibbit-terrein
Een mooi voorbeeld van een financiering uit de Transformatiefaciliteit is het terrein van de voormalige Nibb-it-fabriek in Breda, waar minister van Ollongren vorig jaar een werkbezoek bracht.
Op de plek waar in het verleden de bekende zoutjes van de lopende banden rolden, ontwikkelt de Ontwikkelcombinatie NBU/Maas-Jacobs ruim 600 nieuwe woningen. Doordat NBU/Maas-Jacobs gebruikmaakte van de Transformatiefaciliteit, hielden ze de financiële ruimte over om nog twee andere projecten te starten. Die projecten bleken goed voor nog eens 235 woningen.
800.000 m2 winkels
Uit een recent rapport van NVM Business en Brainbay blijkt dat tegenover een oplopend tekort aan 330.000 woningen (per begin 2021), een eveneens oplopend winkeloppervlak van 800.000 m2 staat, dat langer dan één jaar leeg staat en beschikbaar is om te transformeren. “De grootste beperkende factor daarbij is dat de mogelijkheid tot functiewijziging in het bestemmingsplan ontbreekt”, zegt voorzitter Sander Heidinga van NVM Business. “Ook de ligging van het winkelpand, de kosten van de verbouwing en gebrek aan daglichttoetreding spelen bij de haalbaarheid van een transformatie een rol”. NVM Business schat dat transformatie van leegstaande winkels de komende jaren 6.500 woningen kan opleveren.
Leefbaarheid
Volgens het rapport bieden de toenemende structurele winkelleegstand en de krappe woningmarkt juist nu kansen om de transformatie van winkels naar woningen op te schalen. Een proactieve, georganiseerde en gebiedsgerichte aanpak op maat is daarbij cruciaal.
In 2019 leverde transformatie van bestaande kantoren, winkels en scholen 12.500 nieuwe woningen op.
