Nieuwe stap gezet richting energiedelen in appartementsgebouwen

Gisteren werd in het Vlaams Parlement een decreet gestemd dat een wijziging aanbrengt in het stelsel van energiedelen binnen appartementsgebouwen. Het decreet komt er op initiatief van Andries Gryffroy, energiespecialist voor N-VA. Het voorziet in de mogelijkheid om via zonnepanelen opgewekte energie binnen het gebouw te verkopen, zonder dat de VME als energieleverancier wordt beschouwd. Het speelt in op de split-incentive eigenaar versus huurder en hoopt zo het pad te effenen voor investeringen door VME’s in hernieuwbare energie.

Energiedelen

De levering tegen betaling van groene stroom door een VME aan bewoners binnen het appartementsgebouw valt momenteel buiten het toepassingsgebied van energiedelen, de peer-to-peerhandel.

Energiedelen wordt in het Energiedecreet gedefinieerd als een “kosteloze” toekenning van zelfgeproduceerde energie per onbalansverrekeningsperiode. Concreet: op kwartierbasis. De filosofie achter het energiedelen luidt als volgt: als een groep afnemers gezamenlijk investeert in een productie-installatie, hebben ze naar rato van het investeringsbedrag kosteloos recht op de productie van die installatie.

Logisch bijkomend gevolg is dat energiedelen niet beschouwd wordt als een levering door een leverancier. Het gaat immers om gebruik van zelf opgewekte elektriciteit.

Toepassing in appartementsgebouwen

De toepassing van het energiedelen in appartementsgebouwen is niet evident. Eerste reden daarvoor: de vereiste dat alle mede-eigenaars/deelnemers aan het energiedelen dezelfde energieleverancier hebben. Die voorwaarde vervalt echter vanaf 1 januari 2023.

Een tweede beperking is de split-incentive. De syndici kunnen genoegzaam getuigen dat die speelt. Eigenaars-verhuurders zullen minder geneigd zijn om in te stappen in het energiedelen. Ze kunnen immers niet genieten van de opgewekte groene stroom, aangezien ze zelf geen energie verbruiken binnen het gebouw. De opgewekte energie zou hun huurder ten goede komen. Onder het energiedelen gebeurt dat vandaag bovendien ‘kosteloos’.

De verkoop van energie tegen betaling valt niet onder het energiedelen en wordt daardoor wél gelijkgesteld aan een levering van elektriciteit door een energieleverancier. Waardoor een VME aan alle verplichtingen zou moeten voldoen die van kracht zijn voor Engie, Luminus, Lampiris, … Zoals daar zijn: beschikken over een leveringsvergunning, rapporteringsverplichtingen, …

Verkopen van energie binnen het gebouw

Het decreet komt hieraan tegemoet. Concreet zal het de kleinschalige verkoop van stroom binnen een appartementsgebouw toelaten zonder dat de verkoper wordt beschouwd als stroomleverancier.

Er wordt in het Energiedecreet een nieuw artikel 7.2.3 opgenomen. Dat artikel bepaalt dat een VME de groene stroom die wordt geproduceerd in of op het gebouw of de aanhorigheden, kan verkopen aan de afnemers in dat gebouw, in het bijzonder ook aan huurders, en dus niet-investeerders. Die verkoop wordt niet beschouwd als de levering van stroom door een leverancier en wordt bijgevolg vrijgesteld van een leveringsvergunning en de leveranciersverplichtingen.

Als de VME de stroom toch kosteloos wil toekennen, blijft uiteraard de regeling van energiedelen mogelijk.

Uitvoeringsbesluit

Het decreet machtigt de Vlaamse regering om nadere verplichtingen op te leggen aan de VME die instapt in het systeem, over (1) informatieverstrekking, (2) behandeling van klachten, (3) sociale maatregelen en (4) maatregelen ter bevordering van rationeel energiegebruik en hernieuwbare energiebronnen. De concrete invulling hiervan moet nog blijken uit een uitvoeringsbesluit.

Om de verkoop mogelijk te maken is een digitale meter noodzakelijk. Die meet de afgenomen energie en de energie die in het distributienet wordt geïnjecteerd afzonderlijk en registreert de meetwaarden minstens elke onbalansverrekeningsperiode. Dit maakt afrekening op kwartierbasis mogelijk.

De betrokken personen zijn financieel verantwoordelijk voor de onbalansen die ze in het elektriciteitsnet veroorzaken.

Om de verkoop mogelijk te maken moet er een overeenkomst afgesloten worden. Die zal concreet de details bevatten inzake tarifering, duurtijd, … De Vlaamse regering zal in het uitvoeringsbesluit de minimale inhoud van deze overeenkomst bepalen.

Achter het decreet zit duidelijk de hoop dat huurders de optie zullen krijgen om voordelig groene stroom aan te kopen, geproduceerd door zonnepanelen op het dak van het gebouw.

Het uitvoeringsbesluit kan ook regels bevatten rond meetgegevens en de voorwaarden waaraan de methodieken voor de berekening van energiehoeveelheden voor de allocatie, reconciliatie en facturatie, en de aanpassingen aan die berekeningen moeten voldoen.

Toepassingsgebied

Deze regeling is niet alleen van toepassing op VME’s maar ook in de hiernavolgende gevallen:

• de eigenaar die van de VME het recht heeft gekregen om de gemeenschappelijke delen van een appartementsgebouw daarvoor privatief in gebruik te nemen, bijvoorbeeld voor een private zonnepaneelinstallatie op het dak
• de enige eigenaar van het volledige appartementsgebouw
• de eigenaar in onverdeeldheid van het hele appartementsgebouw die van de andere eigenaars in onverdeeldheid het recht heeft gekregen om een deel van het appartementsgebouw daarvoor privatief in gebruik te nemen

Inwerkingtreding

De datum van inwerkingtreding moet nog nader bepaald worden, maar zal niet later liggen dan 1 april 2023. Op die manier krijgen de VREG en Fluvius een redelijke termijn om technische en reglementaire aanpassingen door te voeren om het nieuwe systeem te kunnen operationaliseren

We houden de syndici verder op de hoogte en mikken ook op de organisatie van webinars om de regelgeving toe te lichten, van zodra de tekst van het uitvoeringsbesluit bekend is. Fluvius organiseerde eerder deze week nog een webinar over energiedelen. Je kan dit webinar nog volgen via de on-demandformule.

Alle hinderpalen ondervangen?

De toepassing van het energiedelen in appartementsgebouwen is een complexe materie. Het decreet zet opnieuw een stap om dit een realistischer scenario te maken. Toch is het maar zeer de vraag of we ‘er nu zijn’. De hinderpalen gaan immers ruimer dan enkel het uitschakelen van de leveranciersverplichtingen. In het Vlaams Parlement vinden heden diverse hoorzittingen plaats over energiedelen, waarin bijvoorbeeld ook wordt verwezen naar de distributienettarieven.

Feit is ook dat dit decreet er komt terwijl de VREG nog bezig is aan de opmaak van een kosten-batenanalyse. Het decreet voelt daardoor aan als een voorafname, met het stellige vermoeden dat er nog andere decretale aanpassingen zullen (moeten) volgen om energiedelen een realistische scenario te maken in appartementsgebouwen.

Dat gezegd zijnde, staat wel vast dat het decreet daartoe opnieuw een stap zet en een belangrijk principe in de regelgeving verankert, zijnde de mogelijkheid van verkoop van in het gebouw opgewekte groene stroom aan de bewoners ervan.

Bron: CIB Vlaanderen, 22 december 2022

 

Bron: https://www.syndicusservice.be/nieuwe-stap-gezet-richting-energiedelen-in-appartementsgebouwen/