Kabinet wil grond sneller en goedkoper ontwikkelen

Bouwgrond is schaars, duur, en komt te traag beschikbaar. Dit maakt bouwplannen en andere projecten voor gebiedsontwikkeling onnodig kostbaar. Daarom wil het kabinet het grondbeleid moderniseren.

In de Nationale Woon- en Bouwagenda (tot en met 2030 zo’n 900.000 woningen bouwen, waarvan tweederde betaalbaar) was het grondbeleid tot nu toe onontgonnen terrein. Daar komt verandering in. Het kabinet heeft een uitvoeringsagenda opgesteld om het grondbeleid te moderniseren.

Moeizame onderhandelingen

Sinds de kredietcrisis en de bijkomende crisis op de woningmarkt hebben gemeenten minder grond in handen. Gemeenten en provincies zijn afhankelijker geworden van andere partijen voor het verwerven van grond. Daardoor moeten ze vaak moeizame onderhandelingen voeren met soms meerdere grondeigenaren.

Bovendien wordt door een gebrek aan capaciteit, expertise en financiële armslag lang niet altijd al het beschikbare instrumentarium om actief grondbeleid te voeren effectief ingezet. Met als gevolg dat grond te traag beschikbaar komt.

Onrendabele top

Daar komt bij dat op de grondmarkt toekomstige en verwachte ontwikkelingen veelal direct tot prijsstijgingen leiden. Daardoor is er vaak sprake van een zogeheten ‘onrendabele top’. Dit betekent dat de grondwaarde na herontwikkeling minus de kosten voor publieke investeringen lager ligt dan de grondprijs voorafgaand aan de herontwikkeling. Dit tekort moet dan worden gedicht met belastinggeld; of de gebiedsontwikkeling komt stil te liggen.

Het kabinet wil dat het weer mogelijk wordt om gebiedsontwikkeling sluitend te krijgen, inclusief het verhalen van kosten voor de aanleg van publieke voorzieningen. De genoemde uitvoeringsagenda omvat drie sporen om op korte en langere termijn grond sneller en goedkoper te kunnen ontwikkelen.

Tekst loopt door onder de afbeelding

Onteigening

Allereerst moeten gemeenten hun regie op het grondbeleid versterken. Door bijvoorbeeld hun zogeheten voorkeursrecht beter te benutten, of door parallel aan onderhandelingstrajecten al te starten met onteigeningsprocedures. Dit vraagt wel om “de juiste, ondersteunende wettelijke procedures, voldoende capaciteit, kennis en middelen”.

Kosten voorzieningen beter gedekt

Ten tweede moeten de verwervingskosten van grond omlaag, en het verhalen van kosten voor de publieke investeringen moet weer een gegeven worden. Dit kan door vooraf meer duidelijkheid te bieden over de verwachte kosten en opbrengsten van gebiedsontwikkelingen en door vaste, vooraf vastgestelde bedragen af te spreken voor de investeringen in de openbare ruimte.

Ook wil het kabinet nieuwe, gezamenlijke afspraken maken over taxaties en specifiek de manier waarop de waarde van grond wordt bepaald (de zogeheten inbrengwaarde). De gevolgen van deze maatregelen voor alle betrokken partijen moeten nog wel “zorgvuldig verkend” worden.

Waardestijging ten gunste van publieke doelen

Ten derde wil het kabinet dat waardeveranderingen van grond beter ingezet worden om ruimtelijke ontwikkelingen betaalbaar te maken en te houden en om publieke tekorten te verminderen. Daarom laat het kabinet eerst een verkenning uitvoeren naar het verbeteren van de baatbelasting. Ook verkent het kabinet de mogelijkheden voor een heffing om speculatieve grondhandel te voorkomen.

‘Business case projectontwikkelaars moet haalbaar blijven’

Minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening): “Om huizen te kunnen bouwen, heb je haalbare plannen nodig. We zien nu te vaak dat die plannen financieel niet uit kunnen en planvorming daardoor te lang duurt. Dat komt onder andere doordat de kosten voor grond hoog zijn. Het doel is om tweederde van te bouwen woningen betaalbaar te bouwen. Daarbij moet de business case voor projectontwikkelaars haalbaar blijven en moeten gemeenten de kosten van noodzakelijke publieke investeringen – zoals de aanleg van (groen)voorzieningen of energie infrastructuur – kunnen verhalen.

“Het is daarom de hoogste tijd om het grondbeleid nu te moderniseren. Met voorstellen voor de korte en lange termijn herpakken we de grip op grond: zetten we in op het verlagen van kosten, het verminderen van tekorten en verbeteren we het proces van gebiedsontwikkeling.”

 

  Bron: https://vastgoedactueel.nl/kabinet-wil-grond-sneller-en-goedkoper-ontwikkelen/