‘Betaalbare woningen’ hét woonthema in verkiezingsprogramma’s

De woningmarkt is een belangrijk onderwerp bij de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november, blijkt uit de (concept) verkiezingsprogramma’s. De belangrijkste woonstandpunten uit die programma’s staan hier op een rij.

Betaalbaar wonen, bestaande woningvoorraad beter benutten en meer passende woonruimte voor ouderen en starters. Over die punten zijn veel partijen het eens als het gaat om maatregelen voor de woningmarkt, zo blijkt uit de voorlopige verkiezingsprogramma’s. In alle programma’s is ruim aandacht voor wonen.

Opvallend is dat niet alleen GL/PvdA en SP, maar ook VVD pleit voor meer overheidsregie op de woningmarkt. Verder willen veel partijen een nationaal plan of akkoord om de bouw van honderdduizenden nieuwe huizen op de rit te krijgen. Woningbouwcorporaties krijgen een grote rol bij de bouw van vele nieuwe sociale huurwoningen.

Verschillen in de verkiezingsprogramma’s zijn er vooral als het gaat om wel of geen hypotheekrenteaftrek, de grenzen voor private investeerders en het toewijzen of juist beperken van woonmogelijkheden voor bepaalde groepen.

Hieronder een overzicht van de belangrijkste punten per partij. Er kunnen nog wijzigingen komen op de concept-programma’s door inbreng van partijleden. D66 en Nieuw Sociaal Contract ontbreken; zij komen nog met een verkiezingsprogramma.

Groen Links/PvdA: regie nemen in koopwoningen

Groen Links/PvdA wil regie van de overheid op de markt van koopwoningen. Grond onder koopwoningen moet in gemeenschappelijke handen zijn en gemeenten bepalen wie waar komt te wonen.

• Woningbouwfonds. Er moet een fonds komen voor financiering van een groot aantal betaalbare nieuwbouwwoningen. Dorpen en steden kunnen verder verdichten. Meer nieuwe gezamenlijke woonvormen voor alleenstaanden, samengestelde gezinnen en ouderen met een zorgvraag.
• Meer sturing op koopwoningen. De nieuwe betaalbare koopwoningen komen op grond die in gemeenschappelijke handen is. Huiseigenaren die willen verkopen, moeten hun huis aan die partij aanbieden. De hypotheekrenteaftrek verdwijnt.
• Nationale Grondbank en bouwplicht. De overheid moet via een Nationale Grondbank meer grond in publieke handen krijgen. Grondeigenaren krijgen een bouwplicht om ervoor te zorgen dat ze sneller gaan bouwen.

• 

  • Bestaande woningen beter benutten. Transformatie, optoppen, splitsen om meer woonruimte te realiseren. De leegstand van huizen beboeten.

• Landelijke verhuurdersvergunning wordt ingevoerd, en weer ingetrokken als een verhuurder intimideert of discrimineert. Voor huren in de vrije sector komt een maximale huurprijs via een puntenstelsel.
• Woningcorporaties krijgen meer armslag. Ze kunnen weer woningen bouwen om betaalbaar te gaan verhuren en kunnen huizen opkopen van private partijen. Er komen meer sociale huurwoningen, aandacht voor kwetsbare wijken en geen bezuinigingen op huurtoeslagen. Invoering van een Wet vaste huurcontracten. 
• Huisvesting voor ouderen. Bij nieuwbouwprojecten is er aandacht voor passende seniorenwoningen. Ouderen die een eengezinswoning verlaten, moeten steun krijgen van de gemeente.

Lees het programma Samen voor een hoopvolle toekomst van Groen Links/PvdA

VVD: maandlasten drukken, Bouwakkoord afsluiten

VVD wil een Kooprechtwet voor huurders, hypotheekrenteaftrek niet verder versoberen een Bouwakkoord om tientallen nieuwe woonwijken te realiseren. 

• Huurwoning kopen. Elke huurder van een sociale huurwoning moet het recht krijgen om de eigen huurwoning te kopen (Kooprechtwet). Verkopers zijn vrij om een woning aan elke gewenste partij te verkopen.
• Betaalbare woonlasten. De hypotheekrenteaftrek niet verder versoberen. Er geldt een maximum voor de OZB. Meer starters aan een huis helpen via een Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen.
• Regie voeren op de woningmarkt. Onder meer door het afdwingen van de bouw van meer sociale huurwoningen. De rijksoverheid wijst locaties aan om te bouwen en zorgt ervoor dat gemeenten flexwoningen afnemen. Minder migranten moet de druk op de woningmarkt verlichten.
• Passende hypotheken. Voor starters en zzp’ers.

• 

  Huren moet weer makkelijker mogelijk zijn door de bouw van meer sociale huurwoningen, beperking van huurprijsstijging, scheefhuur bestrijden en de aanpak van intimiderende verhuurders.

• Bouwakkoord. Bouwers, corporaties en provincies maken samen een plan voor de bouw van tientallen grootschalige nieuwe woonwijken. Die zijn veilig, groen en duurzaam. Bouwen in dorpen en steden, maar ook daarbuiten is bespreekbaar.
• Minder procedures en regels. Vooral kleine bouwprojecten moeten sneller aan een vergunning kunnen komen. Administratieve lasten verminderen.
• Vakantieparken en senioren. Om de doorstroming op de woningmarkt te stimuleren, ouderen helpen bij verhuizen en permanente bewoning op vakantieparken toestaan, mits deze leefbaar blijven.

Lees het programma Ruimte geven. Grenzen stellen van VVD

CDA: doorbouwen, huizen naar eigen inwoners

CDA wil onder het motto ‘betaalbaar thuis’ de komende jaren vooral doorbouwen aan 1 miljoen nieuwe woningen. 

• Nota Ruimte moet recht doen aan woningbouw die eerlijk is verdeeld over het land. Niet alleen in de Randstad, ook in het Noorden, Zuiden en Oosten zijn nieuwe woningen nodig.
• Bouwafspraken zoals die onder minister De Jonge zijn gemaakt, blijven in stand. Dus naar 1 miljoen woningen in 2030, met twee derde betaalbare woningen. Een straatje erbij in elk dorp, waarbij provincies de gemeenten niet in de weg mogen zitten. Bouwen gebeurt door steden en dorpen ‘beheerst’ te laten groeien.
• Toewijzing door gemeenten van de helft van de nieuwbouw en van huurwoningen aan starters en mensen met een vitaal beroep. Daarvoor komt een nieuwe wet.
• Bestaande woningvoorraad benutten door splitsen, optoppen, delen, enzovoort.
• Meer woon/zorgvormen vooral voor ouderen.
• Jongeren stimuleren te sparen voor een woning door hen afspraken te laten maken met de bank en mogelijkheden bieden om te sparen tegen hogere rentes.
• Duurzame woningen door duurzaam bouwen te stimuleren, sociale huurwoningen met een laag energielabel aan te pakken. Rente op de lening bij het Nationaal Warmtefonds blijft 0%.

Lees het programma Recht doen van het CDA

BBB: investeerders niet wegjagen

BBB wil investeren in woningen weer interessanter maken met fiscale versoepelingen. Eisen rond nieuwbouw voorlopig bevriezen, zodat woningbouw weer in de lift raakt.

• Beter Ruimtelijke Ordeningsbeleid. Het huidige beleid vertraagt woningbouw. BBB wil dat bouwprojecten vlotter gaan lopen. Daarvoor moet de Omgevingswet goed werken en bezwaarprocedures sneller en met prioriteit doorlopen worden.
• Investeerders vasthouden. Die zijn nodig om meer betaalbare woningen te realiseren. Fiscale regelgeving voor investeerders in betaalbare huurwoningen moet daarom versoepeld worden.

• 

  • Nieuwbouwregels bevriezen. Tijdelijke bevriezing van regelgeving voor nieuwbouw, zoals duurzaamheidseisen en het bouwbesluit. Dat moet bouwen weer aantrekkelijk maken. Verduurzaming alleen zonder dwang of met financiële stimulansen. Bouwen zoveel mogelijk binnen dorpen en steden. Een deel van natuurgebied Oostvaardersplassen kan worden bebouwd met 100.000 woningen.

• Bouwen in dorpen. Ook woningzoekenden op het platteland hebben hulp nodig. Daarbij kunnen agrarische gebouwen worden omgebouwd tot wonen. Maar wonen op het platteland mag geen belemmering zijn voor agrarische productie.
• Beperken van de vraag. De druk van statushouders, arbeidsmigranten, expats en buitenlandse studenten op de woningmarkt groeit. BBB wil minder migranten, maar tegelijk ook goede huisvesting waarborgen voor arbeidsmigranten.
• Bestaande woningvoorraad beter benutten. Woningen delen, splitsen, verhuren van kamers moet eenvoudiger en financieel aantrekkelijker zijn. De kostendelersnorm moet verdwijnen. Vakantieparken als maatwerk inzetten voor permanente bewoning met een gedoogbeleid voor ouderen.

Lees het programma Van vertrouwenscrisis naar noaberstaat van BBB

SP: wonen niet meer overlaten aan de markt

SP wil dat een ministerie van Wonen ingrijpt om een einde aan de woningnood te maken, betaalbare woningen te realiseren en huisjesmelkers en speculanten aan te pakken.

• Woningnood oplossen door een ministerie van Wonen een Nationaal Bouwplan te laten opstellen dat voor de benodigde woningen zorgt. Speculanten en investeerders hard aanpakken als dat moet. Het verbod op kraken wordt opgeheven.
• Woningcorporaties worden verenigingen zonder winstoogmerk waar de huurders het voor het zeggen hebben.

• 

  Speculatie met woningen moet worden tegengegaan. Huizen zijn er om in te wonen, niet om rijk van te worden.

• Hypotheekrenteaftrek moet geen ‘villasubsidie’ zijn. Subsidie tot de NHG-grens is acceptabel, daarboven: afschaffen.
• Energiezuinig maken van woningen door woningen beter te isoleren en collectief van zonnepanelen te voorzien.

Lees het programma Nu de mensen van de SP

PvdD: liever dak boven je hoofd dan biefstuk op je bord

De Partij voor de Dieren zoekt woonruimte in agrarische gebieden. Als de veestapel krimpt komt landbouwgrond vrij voor woningbouw. 

• Wonen is geen verdienmodel. De overheid moet bouwen waar echt behoefte aan is, niet alleen investeerders dure woningen laten bouwen.
• Bouwen kan in gebieden die vrijkomen als de veestapel met 75% wordt ingekrompen. Daarvoor moet een duurzaam plan komen. Nieuwe woningen zijn gasvrij en energieneutraal en krijgen voorzieningen zoals buurtwarmtepompen.
• Woonruimte realiseren via een ladder: eerst bestaande bebouwing beter benutten, dan transformatie, aanpakken van leegstand en tenslotte bouwen. Leegstaande kantoren en bedrijfspanden een woonfunctie geven. Meergeneratie-wonen bevorderen.
• Verduurzamen, vergroenen en renoveren om huizen te verbeteren, rekening houdend met klimaatrisico’s. OZB wordt gedifferentieerd naar energielabel en energieverbruik.
• Huren is gebonden aan strengere regels. De huren worden komende vijf jaar bevroren. Er komt een maximale huurprijs voor alle huren. WOZ wordt niet langer meegenomen in woningwaarderingsstelsel: dat voorkomt dat huren in een gebied met dure woningen te hoge huren opleveren.
• Overdrachtsbelasting. Beleggers betalen meer, bewoners minder. De belasting wordt (deels) teruggestort als bewoners binnen een jaar hun huis energieneutraal hebben gemaakt. De hypotheekrenteaftrek blijft alleen voor woningen tot de NHG-grens en wordt verder sneller teruggedraaid (0,5% per jaar)

Lees het programma Een wereld te herwinnen van de PvdD

  Bron: https://vastgoedactueel.nl/betaalbaar-wonen-het-thema-in-verkiezingsprogrammas/